بتن یکی از پراستفادهترین مصالح ساختمانی است که از آب، سیمان و سنگدانههایی شامل شن و ماسه تشکیل میشود. مقاومت فشاری از مهمترین ویژگیهای بتن سخت شده است که میزان کیفیت بتن را نشان میدهد. در واقع اهمیت مقاومت فشاری بتن آنقدر مهم است که از آن به عنوان معیاری برای ارزیابی اولیه تمام خواص بتن استفاده میکنند. در این مطلب به معرفی این معیار، انواع و کاربردهای آن و همچنین جدول مقاومت فشاری بتن میپردازیم. بنیاد بتن اصفهان ارائه دهنده بتن پر مقاومت است.
مقاومت فشاری بتن چیست
مقاومت فشاری بتن میزان توانایی سازه بتنی را در تحمل بارهای وارد شده به آن بدون ترک خوردگی یا تغییر شکل بتن نشان میدهد. این نوع مقاومت یکی از مهمترین نقاط مثبت بتن است. در حقیقت از مقاومت فشاری بتن به عنوان معیاری برای ارزیابی کیفیت بتن و همچنین تشریح سایر ویژگیهای بتن مانند روانی و یکنواختی آن استفاده میشود. اگر در هنگام ساخت مخلوط سیمانی کلیه استانداردها و قوانین ساختوساز رعایت گردد، مقاومت فشاری بتن میتواند به اندازه یک سنگ سخت طبیعی بالا باشد.
این معیار در سیستم SI با واحد مگاپاسکال( MPa) و در سیستم واحدهای اندازهگیری آمریکایی با واحد پوند بر اینچ مربع( psi) نشان داده میشود. در حالت نرمال استحکام فشاری بتن بین 15 تا 30 مگاپاسکال متغیر است. در حالی که این مقیاس برای سازههای صنعتی و تجاری بالاتر از این بازه قرار دارد.
انواع مقاومت فشاری بتن
به طور کلی مقاومت بتن به انواع مختلف فشاری، کششی، خمشی و برشی تقسیم میشود. همانطور که بیان شد، مقاومت فشاری بتن میزان استحکام این ماده را در برابر نیروی وزن مشخص میکند. برای محاسبه و تست این معیار، نمونههای بتنی تهیه شده را تحت نیروی فشاری قرار میدهند. به یاد داشته باشید که هر چقدر سن بتن بالاتر رود، مقاومت فشاری آن بیشتر میگردد. این مقاومت به عوامل متعددی از جمله کیفیت و نسبت مواد تشکیلدهنده بتن و محیط عملآوری آن بستگی دارد.
مقاومت کششی بتن نیز میزان تحمل سازههای بتنی در برابر بارهای محوری کششی را نشان میدهد. به دلیل اینکه بتن ساختاری متخلخل و ترکهای ریز دارد، با اعمال بارگذاری کششی مقدار ترکهای آن بیشتر میشود. این گسترش ترک خوردگی بتن تا زمان شکست آن ادامه مییابد. مقدار این نوع مقاومت بین 7 تا 11 درصد مقاومت فشاری متغیر است. به طور کلی میتوان گفت که بتن تقریبا فاقد مقاومت کششی است و در اکثر مواقع نباید بدون میلگرد تقویتکننده استفاده شود.
میزان مقاومت بتن در برابر خم شدن پیش از شکستن یا ترک خوردن را مقاومت کششی بتن مینامند. آزمایش مقاومت خمشی بتن برای ارزیابی ترک، عواقب انقباض و جمع شدگی بتن اهمیت زیادی دارد. مقاومت خمشی معمولا بین 10 تا 15 درصد مقاومت فشاری بتن است که البته میزان آن به مخلوط بتنی نیز وابسته است.
کاربرد مقاومت فشاری بتن
بتن یک سنگ مصنوعی است که از ترکیب سیمان، آب و سنگدانههای ریز و درشت به دست میآید. با مخلوط کردن آب و سیمان ترکیبی خمیری شکل تشکیل میشود که تمام سنگدانهها را احاطه میکنند. در این میان یک واکنش شیمیایی به نام هیدراتاسیون بین آب و سیمان رخ داده و بتن در طول مدت دو ساعت از حالت خمیری به حالت جامد تغییر شکل مییابد. بتن با گذشت زمان سفت شده و به افزایش مقاومت خود ادامه میدهد. مقاومت فشاری از مهمترین ویژگیهای بتن محسوب میشود که میزان آن در نقشهها و مشخصات فنی هر پروژه درج میگردد.
با استفاده از تستهای مقاومت فشاری بتن علاوه بر ارزیابی میزان تحمل بارهای وارده به سازه بتنی، میتوان نکات دیگری را نیز دریافت. برای مثال با اندازهگیری مقاومت بتن میتوان به بسیاری از خواص دیگر آن مانند مدول ارتجاعی، ضد آب بودن و نفوذ ناپذیری هم پی برد. در واقع اندازهگیری میزان مقاومت فشاری بتن نشاندهنده کیفیت کلی آن است. البته لازم به ذکر است که مقاومت بتن و دوام و پایایی آن دو مسئله کاملا جدا از یکدیگر هستند.
جدول مقاومت فشاری بتن
در هنگام کنترل کیفیت بتن مقاومت یکی از ویژگیهایی است که معمولا میزان آن بررسی میشود. زیرا بتن باید بتواند بارهای وارد شده به سازه را تحمل کرده و آنها را بدون آسیب رسیدن به ساختمان به زمین منتقل کند. بنابراین بسیار مهم است که بتن از لحاظ کنترل کیفی مورد ارزیابی قرار گیرد. این آزمایشات و تستها باعث میگردند که میزان ظرفیت قابل تحمل بتن به ویژه در تحمل نیروهای فشاری مشخص شود.
بر اساس استانداردهای مطرح شده، مقاومت 28 روزه به عنوان نقطه مرجع و نهایی مقاومت فشاری بتن در نظر گرفته میشود. در ادامه جدول مقاومت فشاری بتن ارائه شده است.
ویژگی |
مقدار |
---|---|
میانگین مقاومت فشاری 3 روزه- kg/cm2 |
144.4 |
میانگین مقاومت فشاری 7 روزه- Kg/cm2 |
211.1 |
میانگین مقاومت فشاری 28 روزه- Kg/cm2 |
275.3 |
نسبت میانگین مقاومت فشاری 3 روزه به میانگین مقاومت فشاری 7 روزه |
0.684 |
نسبت میانگین مقاومت فشاری 3 روزه به میانگین مقاومت فشاری 28 روزه |
0.524 |
نسبت میانگین مقاومت فشاری 7 روزه به میانگین مقاومت فشاری 28 روزه |
0.676 |